Proces adaptacji to niezwykle ważny etap edukacji dziecka w systemie Montessori. Pierwsze dni w nowym miejscu, takim jak żłobek czy przedszkole, mogą być bardzo stresujące. Odpowiednio przeprowadzona adaptacja w przedszkolu i żłobu pozwoli na spokojne i świadome przyzwyczajenie dziecka do nowej sytuacji.
Często słyszy się, że dziecko pozostawione samo w żłobku lub przedszkolu zaczyna płakać. Co więcej, wiele dzieci nie zmienia swojego nastawienia do tego miejsca z biegiem czasu, co nierzadko kończy się frustracją i jego i rodziców. Nie należy się dziwić reakcjom naszej pociechy – to pierwsza taka zmiana w jego życiu. Rozłąka z rodzicami może być bolesna, a dziecko nieprzygotowane do niej nie będzie rozumiało, co się właśnie dzieje.
Adaptacja w przedszkolu i żłobku– pierwsze kroki
Przede wszystkim w procesie adaptacji powinny uczestniczyć dwie strony – personel żłobka/ przedszkola oraz rodzice. Dzięki ścisłej współpracy w tym zakresie są oni w stanie znacznie zredukować stres dziecka związany z pierwszymi dniami nauki w nowym otoczeniu.
Wiele placówek Montessori organizuje indywidualne spotkania z rodzicami, w trakcie których ustala się optymalny plan działania pozwalający na prawidłową adaptację. Zwróćmy uwagę na podejście do dziecka jako do jednostki – każde będzie potrzebowało czegoś innego. W Montessori to bardzo ważna i respektowana zasada.
Bardzo często praktykowane są również zajęcia adaptacyjne organizowane w okresie wakacyjnym. Żłobek lub przedszkole otwierają swoje drzwi dla dzieci i rodziców, którzy wspólnie mogą przyjść do placówki, obejrzeć ją i spędzić w niej trochę czasu. W ten sposób dziecko w swoim tempie ma szansę oswoić się z nowym miejscem. Wakacje to czas swobodnej zabawy, długiego pobytu na świeżym powietrzu co sprzyja ogólnemu zadowoleniu dzieci.
Żłobek czy przedszkole Montessori z dobrze wykwalifikowaną kadrą będą odpowiednio przygotowane do przeprowadzenia procesu adaptacji każdego nowego podopiecznego. Niezwykle ważna jest obserwacja stanu emocjonalnego dziecka i uszanowanie go. Nauczyciel może próbować zainteresować dziecko ciekawą pomocą lub aktywnością, jednak nic na siłę. Można również zacząć od krótszych pobytów w placówce i stopniowo wydłużać ten czas, aby adaptacja przebiegała w łagodnej formie.
Nauczyciel powinien także zadbać o przyjazną atmosferę w grupie, która sprzyjać będzie oswajaniu się dziecka z nową sytuacją.
Rola rodziców w procesie adaptacyjnym
Adaptacja do rozpoczęcia nauki w innym miejscu niż nasz dom zaczyna się właśnie w jego obrębie. Rodzic może w odpowiedni sposób przygotować dziecko do pierwszych dni w przedszkolu czy żłobku. Ważne, aby prowadzić ten proces z szacunkiem dla uczuć i emocji rodzących się zarówno w dziecku, jak i w samym rodzicu. Tłumienie smutku, tęsknoty czy lęków nie przyniesie pozytywnych skutków. Trzeba o nich rozmawiać, tłumaczyć przyczyny i szukać rozwiązań.
Zacznijmy od wytłumaczenia dziecku, dlaczego będzie od teraz uczęszczać do żłobka/przedszkola. Bądźmy otwarci i szczerzy. Zawsze informujmy dziecko, kiedy je odbierzemy, a po powrocie do domu pozwólmy odreagować nagromadzony stres poprzez ulubione aktywności.
Co istotne, należy konsekwentnie przyprowadzać adaptowane dziecko do placówki, nawet jeżeli trudne emocje utrzymują się dłuższy czas. Nie ulegajmy namowom dziecka, aby tym razem zostać w domu. W ten sposób adaptacja się wydłuży, a nasza pociecha dostrzeże, że w taki sposób może osiągnąć swój cel. Ponadto będzie miała poczucie, że tak naprawdę chodzenie do nowej placówki nie jest ważne ani potrzebne, skoro w każdej chwili można zostać w domu. To może mieć istotny wpływ na postrzeganie obowiązków związanych z funkcjonowaniem w społeczeństwie.
Adaptacja dzień po dniu
Przez pierwsze dni pobytu w przedszkolu lub żłobku rodzic może przebywać z dzieckiem, jednak nie powinno trwać to zbyt długo. W końcu chcemy, aby nasze dziecko ruszyło w świat i nauczyło się funkcjonować w innym otoczeniu niż własny dom.
Przygodę z nowym miejscem najlepiej jest zacząć w poniedziałek. Spędzamy w przedszkolu/żłobku maksymalnie godzinę. Rodzic jest obecny w sali razem z dzieckiem. W tym dniu nauczyciel pokazuje nowemu podopiecznemu salę, jego miejsce w szatni oraz przedstawia dzieci i pozostałą kadrę. Kolejnego dnia, czas pobytu jest wydłużany do około dwóch godzin. Rodzic jest w palcówce. Stopniowo wycofuje się z sali, tak aby dziecko mogło nawiązać bliższy kontakt z nauczycielami. W kolejnych dniach rodzic stara się pożegnać z dzieckiem, aby w miarę możliwości móc wyjść z placówki. Nauczyciele pozostają w stałym kontakcie z rodzicem. Wysyłają mu wiadomości graficzne ze zdjęciem dziecka, informują o jego samopoczuciu. Ten zabieg jest niezwykle ważny, ponieważ bardzo uspokaja rodzica.
Piątego dnia najczęściej dziecko pozostaje w przedszkolu/ żłobku do momentu zakończenia obiadu. Celowo ten czas jest wydłużany z dnia na dzień, aby uzyskać pewien rodzaj niedosytu u dziecka. Tak, aby dziecko chciało wrócić do żłobka/przedszkola na drugi dzień.
W dobrze przygotowanym środowisku Montessori adaptacja zwykle przebiega w pozytywnej atmosferze, stopniowo ucząc dziecko funkcjonowania w nowej rzeczywistości.
Jeżeli jesteś na etapie, w którym Twoje dziecko czeka proces adaptacyjny, podejdź do tej sytuacji ze spokojem i opanowaniem. Jednocześnie nie tłum własnych emocji. Normalne jest to, że płacz czy tęsknota dziecka wywołują w rodzicu trudne uczucia. Znajdź kogoś, z kim możesz o tym porozmawiać. A może jest ktoś, kto może ci w tym pomóc? Czasami pomaga, gdy dziecko jest odprowadzane do placówki przez tatę, babcię czy nianię ułatwia to dziecku rozstania i pożegnania w szatni.
Przygotuj się odpowiednio do nowej sytuacji, a z pewnością i Ty i Twoje dziecko będziecie mogli wkroczyć w nią w pozytywny sposób.
Jak wygląda przedszkole Montressori? Przeczytasz w tym wpisie <klik>